घटस्थापना 2025 श्री स्वामी समर्थ! लवकरच शारदीय नवरात्र उत्सव 2025 येत आहे. नवरात्र हा देवी दुर्गेच्या नऊ रूपांची आराधना करण्याचा आणि भक्ती, श्रद्धा व उत्साहाने साजरा होणारा महत्त्वाचा हिंदू सण आहे. नवरात्र 2025 ची तारीख
- सुरुवात(Navratri 2025 Date): 22 सप्टेंबर 2025 (सोमवार)
- समाप्ती (Navratri 2025 October): 2 ऑक्टोबर 2025 (गुरुवार)
- विजयादशमी/दसरा: 3 ऑक्टोबर 2025 (शुक्रवार)
Chaitra Navratri 2025 (घटस्थापना 2025)
घटस्थापना अभिजीत मुहूर्त नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी केली जाते.(Navratri 2025 Date and Time)
- घटस्थापना 2025 तारीख (Navratri 2025 September) : 22 सप्टेंबर 2025
- चैत्र नवरात्रि 2025 घटस्थापना मुहूर्त : सकाळी 6:09 ते 8:06
- अभिजीत मुहूर्त: सकाळी 11:49 ते दुपारी 12:38
या वेळेत आपल्या घरामध्ये शास्त्रशुद्ध पद्धतीने घटस्थापना करण्याचा सल्ला दिला जातो.
नऊ दिवस – नऊ दुर्गा रूपे
नवरात्रीमध्ये प्रत्येक दिवशी देवीच्या एका रूपाची पूजा केली जाते:
| दिवस | देवीचे रूप | विशेषता |
|---|---|---|
| 1 | शैलपुत्री | पर्वतराज कन्या, शक्तीचे प्रतीक |
| 2 | ब्रह्मचारिणी | तपश्चर्येचे स्वरूप |
| 3 | चंद्रघंटा | शांतता व समृद्धीची देवी |
| 4 | कुष्मांडा | सृष्टीची निर्मिती करणारी देवी |
| 5 | स्कंदमाता | कुमार कार्तिकेयची माता |
| 6 | कात्यायनी | राक्षसांचा नाश करणारी देवी |
| 7 | कालरात्रि | काळावर नियंत्रण ठेवणारी देवी |
| 8 | महागौरी | शुद्धतेचे प्रतीक |
| 9 | सिद्धिदात्री | सर्व सिद्धी देणारी देवी |
घटस्थापनेची पद्धत व महत्त्व
- स्वच्छ जागेवर चौकोनी पाट ठेवून मातीचा घट ठेवला जातो.
- त्यामध्ये पाणी भरून नारळ ठेवला जातो.
- देवघरात घटस्थापना करताना कुलदेवतेचा टाक ठेवावा.
- नऊ दिवस देवीची पूजा, नैवेद्य, दुर्गा सप्तशती पाठ किंवा “सर्व मंगला मांगल्ये…” मंत्र जप करणे अत्यंत शुभ मानले जाते.
- नवरात्रीत सात्विक आहार घ्यावा, तामसिक पदार्थ टाळावेत.
- स्त्री व ज्येष्ठांचा अपमान करू नये.
- कन्यापूजन व शेवटच्या दिवशी होम-हवन करण्याची परंपरा आहे.
घटस्थापना माहिती मराठी
नवरात्रीत देवी दुर्गेची भक्तिभावाने पूजा केल्याने सुख, समृद्धी व शांती लाभते, अशी श्रद्धा आहे. या दिवसांत उपवास, भजन, गरबा-दांडिया तसेच नवरात्रातील नऊ रंगांचे वस्त्र परिधान करण्याची प्रथा आहे.
शारदीय नवरात्र 2025 ची सुरुवात 22 सप्टेंबरला घटस्थापनेने होईल (2025 Me Navratri Kab Hai) आणि समाप्ती 2 ऑक्टोबरला होईल. भक्तांनी दिलेल्या शुभ मुहूर्तामध्ये घटस्थापना करून देवी दुर्गेच्या नऊ रूपांची श्रद्धाभावाने पूजा करावी.
नवरात्रीचे रंग 2025 (Navratri 2025 Colours)
शारदीय नवरात्र 2025 (22 सप्टेंबर ते 30 सप्टेंबर) साठी दिवसानुरूप नऊ रंग खालीलप्रमाणे आहेत—या सर्व माहिती तुमच्यासाठी अपडेट केलेल्या स्त्रोतांवरून मिळवलेली आहे:
— दिनविशिष्ट नवरात्री 2025 रंग (22–30 सप्टेंबर)
| दिवस | तारीख | देवीचे रूप | रंग (रंगाचे प्रतीक) |
|---|---|---|---|
| 1 | 22 सप्टेंबर (सोम) | शैलपुत्री | पांढरा — शांती व शुद्धतेचा संदेश |
| 2 | 23 सप्टेंबर (मंगळ) | ब्रह्मचारिणी | लाल — धैर्य, उर्जा व उत्साह |
| 3 | 24 सप्टेंबर (बुध) | चंद्रघंटा | रॉयल ब्लू — समृद्धी व आत्मविश्वास |
| 4 | 25 सप्टेंबर (गुरु) | कुष्मांडा | पिवळा — आनंद, सकारात्मकता व प्रकाश |
| 5 | 26 सप्टेंबर (शुक्र) | स्कंदमाता | हिरवा — वाढ, नवीनता व शांतता |
| 6 | 27 सप्टेंबर (शनि) | कात्यायनी | राखाडी — स्थैर्य, संतुलन व भावनिक समृद्धी |
| 7 | 28 सप्टेंबर (रवि) | कालरात्रि | नारिंगी — ऊर्जा, उत्साह व भक्ती |
| 8 | 29 सप्टेंबर (सोम) | महागौरी | मोर हिरवा (Peacock Green) — अनोखेपणा व करुणा |
| 9 | 30 सप्टेंबर (मंगळ) | सिद्धीदात्री | गुलाबी (Pink) — प्रेम, आशा व सामंजस्य |
शारदीय नवरात्री (When Navratri Start in 2025) (22–30 सप्टेंबर 2025) साठी, सर्वात विश्वसनीय स्त्रोतानुसार, पांढरा → लाल → रॉयल ब्लू → पिवळा → हिरवा → राखाडी → नारिंगी → मोर हिरवा → गुलाबी हा रंग क्रम महत्त्वाचा आहे.
आजचा रंग नवरात्री २०२५ (Navratri 2025 Colours With Date)
१. पांढरा (22 सप्टेंबर – शैलपुत्री)
- महत्त्व: शांती, शुद्धता, नवीन सुरुवात.
- सजावट टिप्स: घरात पांढऱ्या फुलांची सजावट (मोगरा, चमेली), पांढरे पडदे.
- देवीला वस्त्र: पांढरी साडी किंवा चोळी घालावी.
२. लाल (23 सप्टेंबर – ब्रह्मचारिणी)
- महत्त्व: शक्ती, ऊर्जा, धैर्य.
- सजावट टिप्स: लाल रंगाचे दिवे, गुलाब फुले, लाल रंगाची रांगोळी.
- देवीला वस्त्र: गडद लाल साडी/ओढणी.
३. रॉयल ब्लू (24 सप्टेंबर – चंद्रघंटा)
- महत्त्व: आत्मविश्वास, स्थैर्य व समृद्धी.
- सजावट टिप्स: निळ्या रंगाची लाईट्स, निळे पडदे/टेबलक्लॉथ.
- देवीला वस्त्र: रॉयल ब्लू किंवा गडद निळा रंग.
४. पिवळा (25 सप्टेंबर – कुष्मांडा)
- महत्त्व: आनंद, सकारात्मकता, प्रकाश.
- सजावट टिप्स: पिवळ्या झेंडूच्या फुलांची माळ, पिवळी रांगोळी.
- देवीला वस्त्र: पिवळी साडी.
५. हिरवा (26 सप्टेंबर – स्कंदमाता)
- महत्त्व: वाढ, समृद्धी, शांतता.
- सजावट टिप्स: हिरव्या पानांची तोरणं, नैसर्गिक झाडे.
- देवीला वस्त्र: पाचू-हिरवा रंग.
६. राखाडी (27 सप्टेंबर – कात्यायनी)
- महत्त्व: संतुलन, धैर्य, स्थिरता.
- सजावट टिप्स: चांदीच्या वस्तू, साधे व गडद ग्रे सजावट.
- देवीला वस्त्र: ग्रे सिल्क किंवा सिल्वर-ग्रे रंग.
७. नारिंगी (28 सप्टेंबर – कालरात्रि)
- महत्त्व: भक्ती, उत्साह, ऊर्जा.
- सजावट टिप्स: संत्र्याच्या रंगाचे दिवे, केशरी झेंडूची फुले.
- देवीला वस्त्र: गडद नारिंगी साडी.
८. मोर हिरवा आठवी माळ नवरात्र (29 सप्टेंबर – महागौरी)
- महत्त्व: करुणा, समृद्धी, नवलाई.
- सजावट टिप्स: मोरपंख, हिरवट निळसर डेकोर.
- देवीला वस्त्र: Peacock Green रंगाची साडी.
९. गुलाबी नवरात्रीच्या नऊ माळ(30 सप्टेंबर – सिद्धीदात्री)
- महत्त्व: प्रेम, सौंदर्य, आशा व सकारात्मकता.
- सजावट टिप्स: गुलाबी फुले (गुलाब, कमळ), गुलाबी पडदे.
- देवीला वस्त्र: गुलाबी साडी किंवा लेहेंगा.
उपयुक्त टिप्स
- घर सजवताना नवरात्रीचा दिवस व रंग यानुसार सजावट करावी.
- देवीला दररोज त्या रंगाचे वस्त्र अर्पण केल्याने विशेष कृपा मिळते, असे मानले जाते.
- नवरात्रीमध्ये रोजच्या रंगाशी सुसंगत फुले, रांगोळी आणि कपडे परिधान केल्यास घरातील सकारात्मकता वाढते.
नवरात्री आरती लिरिक्स मराठी
दुर्गे दुर्घट भारी
दुर्गे दुर्घट भारी तुजविण भक्तांवरी
तारीणी तायी संकटांवरी ।। दुर्गे ।।
जयदेवी जयदेवी महिषासुरमथनी
सुरवर ईश्वरवर वंदिती चरणी ।। जयदेवी ।।
सप्तशृंगी नांदते भोरगिरीवासिनी
दशप्रहरधारी सिंहासनी ।। दुर्गे ।।
उद्भवस्थिति संहार कारण तू अंबे
करिती निरंजन तवचि स्तुती ।। जयदेवी ।।
अंबे तू जगदंबे
अंबे तू जगदंबे, सुखकर्ती दुःखहारी ।
तुझ्या चरणी आले, मज संकट भारी ।।
जय देवी जय देवी, जय जगदंबे माता ।
जगत पालन करते, भवभय नाही टळता ।।
मंगलरूप तुझे, दर्शन अत्युत्तम ।
वंदिती सगळे जन, भवभय हरण ।।
भक्तांचिया संकटे, तूचि टाळिसी माता ।
जय देवी जय देवी, जय जगदंबे माता ।।
आरती ओवाळू तुला अंबे
आरती ओवाळू तुला अंबे भवानी ।
जगदंबे जननी जय देवी दुर्गे ।।
घालिन लोटांगण, वंदीन चरणी ।
दशप्रहरधारी, सिंहावर स्वारी ।।
उमा महेश्वरी, अंबे जगदंबे ।
कनकसिंहासन, सजले मनोहर ।।
जय देवी जय देवी, जय दुर्गे भवानी ।
आरती ओवाळू तुला अंबे भवानी ।।
नारायणी नमोस्तुते
सर्व मंगला मांगल्ये शिवे सर्वार्थ साधिके ।
शरण्ये त्र्यंबके गौरी नारायणी नमोस्तुते ।।
शरणागत दीनार्त परित्राण परायणे ।
सर्वस्यार्तिहरे देवी नारायणी नमोस्तुते ।।
सर्वस्वरूपे सर्वेशे सर्वशक्ति समन्विते ।
भयेभ्यस्त्राहि नो देवी नारायणी नमोस्तुते ।।
तुम्ही नवरात्रीबद्दल अनेक प्रश्न विचारले आहेत. त्या सर्व प्रश्नांची उत्तरे खालील FAQ (वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न) मध्ये दिली आहेत.
नवरात्री म्हणजे काय आणि त्याचे महत्त्व
१. नवरात्री म्हणजे काय? (When is Navratri in 2025)
नवरात्री हा नऊ रात्री आणि दहा दिवसांचा हिंदू सण आहे, जो देवी दुर्गा आणि तिच्या नऊ रूपांना समर्पित आहे. या काळात देवीच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते आणि वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचा उत्सव साजरा केला जातो.
२. नवरात्रीचे महत्त्व काय आहे?
नवरात्रीमध्ये देवी दुर्गा वेगवेगळ्या रूपांमध्ये प्रकट होऊन वाईट शक्तींचा नाश करते असे मानले जाते. हा सण स्त्रीशक्तीचा सन्मान करतो आणि सकारात्मक ऊर्जा, समृद्धी आणि चांगुलपणाचे प्रतीक आहे. प्रत्येक दिवसाचे आणि देवीच्या प्रत्येक रूपाचे स्वतःचे असे एक विशेष महत्त्व आहे.
३. चैत्र नवरात्री म्हणजे काय?
नवरात्री वर्षातून चार वेळा येते, पण त्यात चैत्र नवरात्री (मार्च-एप्रिलमध्ये) आणि शारदीय नवरात्री (सप्टेंबर-ऑक्टोबरमध्ये) या दोन मुख्य नवरात्री मानल्या जातात. चैत्र नवरात्री ही हिंदू नववर्षाची सुरुवात मानली जाते.
नवरात्रीचे विधी आणि प्रथा
४. नवरात्री उपवास कसा करावा आणि त्यात काय खावे?
नवरात्रीच्या उपवासात धान्य, डाळी आणि काही भाज्या खाल्ल्या जात नाहीत. उपवासात तुम्ही फळे, दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थ (दही, पनीर), शेंगदाणे, बटाटे, साबुदाणा, राजगिरा, शिंगाडा आणि वरईच्या तांदळाचे पदार्थ खाऊ शकता. उपवासाच्या काळात तुम्ही फक्त एक वेळ जेवू शकता किंवा पूर्ण दिवस फक्त फळे आणि पाणी घेऊ शकता.
५. नवरात्रीत घटस्थापना कोणत्या दिवशी केली जाते?
घटस्थापना नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी केली जाते. या दिवशी मातीच्या भांड्यात माती घेऊन त्यात सात प्रकारची धान्ये पेरली जातात आणि त्यावर पाण्याचा कलश ठेवला जातो. हे कलश आणि धान्य देवीच्या आगमनाचे आणि समृद्धीचे प्रतीक मानले जाते.
६. नवरात्रीच्या ९ दिवसांचे रंग कोण ठरवतात आणि त्यांचे महत्त्व काय?
नवरात्रीच्या प्रत्येक दिवसासाठी एक विशेष रंग ठरवण्याची प्रथा काही वर्षांपूर्वी सुरू झाली. हे रंग देवीच्या प्रत्येक रूपाच्या वैशिष्ट्यांशी जोडलेले आहेत. हे रंग पारंपरिक नाहीत, पण अनेक ठिकाणी हे रंग दरवर्षी ठरवले जातात आणि लोक ते फॉलो करतात. या रंगांमुळे सणाला एक वेगळा उत्साह येतो.
७. 202५ मध्ये नवरात्रीच्या 9व्या दिवसाचा रंग काय असेल?
२०२५ मध्ये शारदीय नवरात्रीचा नववा दिवस (११ ऑक्टोबर) हा गुलाबी (Pink) रंगाचा असेल.
८. नवरात्रीमध्ये काय करू नये?
नवरात्रीच्या काळात सात्विक वातावरण ठेवले जाते. त्यामुळे, या काळात मांसाहार, मद्यपान आणि तंबाखूचे सेवन टाळले जाते. तसेच, कांदा आणि लसूण खाणे देखील वर्जित मानले जाते.
नवरात्री आणि देवीची नऊ रूपे
नवरात्रीच्या प्रत्येक दिवशी देवीच्या एका विशिष्ट रूपाची पूजा केली जाते.
- १. शैलपुत्री
- २. ब्रह्मचारिणी
- ३. चंद्रघंटा
- ४. कुष्मांडा
- ५. स्कंदमाता
- ६. कात्यायनी
- ७. कालरात्री
- ८. महागौरी
- ९. सिद्धीदात्री
९. कालरात्रीची पूजा नवरात्रीच्या कोणत्या दिवशी केली जाते?
देवी कालरात्रीची पूजा सातव्या दिवशी केली जाते.
१०. देवी सरस्वतीची पूजा कोणत्या दिवशी केली जाते?
देवी सरस्वतीची पूजा पारंपरिकरित्या नवरात्रीच्या आठव्या आणि नवव्या दिवशी केली जाते, ज्याला दुर्गाष्टमी आणि महानवमी म्हणतात.
इतर प्रश्न
११. नवरात्रीचा समूह हा विग्रह कोणत्या सामासिक शब्दाचा आहे?
“नवरात्रीचा समूह” हा विग्रह द्विगु समास (Dvigu Samas) या सामासिक शब्दाचा आहे. द्विगु समासात पहिले पद संख्याविशेषण असते.
१२. नवरात्री कोणत्या महिन्यात येते?
नवरात्री प्रामुख्याने आश्विन (सप्टेंबर-ऑक्टोबर) महिन्यात येते, पण चैत्र नवरात्री चैत्र (मार्च-एप्रिल) महिन्यात येते.
१३. काष्टा कसा नेसावा/नेसतात?
काष्टा हा पारंपरिक मराठमोळा साडी नेसण्याचा प्रकार आहे. ही साडी कमरेला गुंडाळून मागच्या बाजूने खोचली जाते, ज्यामुळे तिचा पायघोळ भागाला धोतरासारखा आकार येतो.